Ετήσια Πρόβλεψη
Σχετικά με τον περιορισμό ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) διαβεβαιώνει ότι οι εν λόγω περιορισμοί είναι απόλυτα αναγκαίοι, στον βαθμό που εφαρμόζονται, για την ασφαλή και αξιόπιστη λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος. Στις περιπτώσεις αυτές και σύμφωνα με τις πρόνοιες των ΚΜΔ Τ16.7.1.2, ο ΔΣΜΚ προβαίνει σε μείωση της ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το σημείο που κρίνεται αναγκαίο, όπως είχε αναλυτικά επεξηγηθεί κατά την Ημερίδα Ενημέρωσης για τις προκλήσεις από την Παραγωγή Ηλεκτρισμού από ΑΠΕ.
Για την ασφαλή λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος, είναι απαραίτητο να είναι σε λειτουργία, ανά πάσα στιγμή, ένας ελάχιστος αριθμός συμβατικών μονάδων παραγωγής. Διευκρινίζεται σχετικά ότι ο ελάχιστος αυτός αριθμός σε καθημερινή βάση και η αντίστοιχη ελάχιστη συμβατική παραγωγή του Συστήματος, εξαρτάται κυρίως από την προβλεπόμενη καμπύλη συνολικής ζήτησης, τις διαθέσιμες συμβατικές μονάδες παραγωγής καθώς και τυχόν περιορισμούς στην ικανότητά τους για μέγιστη και ελάχιστη παραγωγή και άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, λαμβάνονται υπόψη οι τεχνικοί περιορισμοί του Συστήματος Μεταφοράς που προκύπτουν από την ανάγκη διατήρησης του κριτηρίου ασφάλειας και αξιοπιστίας Ν-1, δηλαδή σε κάθε χρονική στιγμή το δίκτυο μεταφοράς χρειάζεται να λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε η διακοπή μιας ηλεκτρικής σύνδεσης να μην οδηγεί σε διακοπή της ηλεκτρικής τροφοδότησης ή/και σε ακραίες περιπτώσεις, σε ολική σβέση του Συστήματος.
Σημαντικός παράγοντας για τον Καταρτισμό του Προγράμματος Παραγωγής, αποτελεί η ικανότητα του Συστήματος για συγχρονισμό επιπρόσθετων μονάδων παραγωγής για κάλυψη των απογευματινών αιχμών, που σε πολλές περιπτώσεις αυτή η ανάγκη αγγίζει και τα επιπλέον 400MW. Ως εκ τούτου, ο αριθμός των συμβατικών μονάδων που μπορούν να ενταχθούν στο Σύστημα σε λίγες ώρες είναι πρακτικά περιορισμένος. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η μεταβλητότητα των καιρικών συνθηκών που επηρεάζουν τις αυξομειώσεις της παραγωγής των ΑΠΕ, οι οποίες πρέπει να καλυφθούν από αντίστοιχη αυξομείωση της συμβατικής παραγωγής. Ο ΔΣΜΚ είναι υπεύθυνος, ανά πάσα στιγμή της ημέρας να ικανοποιεί τη ζήτηση του Συστήματος, διατηρώντας επαρκές λειτουργικό περιθώριο για την ικανοποιητική ρύθμιση της συχνότητας και του ρυθμού μεταβολής του φορτίου και για την κάλυψη τυχόν απώλειας της εκάστοτε μεγαλύτερης μονάδας παραγωγής. Συνεπώς, η ελάχιστη αναγκαία Συμβατική Παραγωγή δεν είναι ένας μονοσήμαντος, στατικός αριθμός αλλά αλλάζει δυναμικά ανάλογα με τα όσα αναφέρονται πιο πάνω.
Στη φάση λειτουργίας, η διαδικασία περιορισμού ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες του Συστήματος σε πραγματικό χρόνο, αγνοώντας την πρόβλεψη των Μονάδων ΑΠΕ. Η εν λόγω πρόβλεψη χρησιμοποιείται κατά τη διαδικασία και τον καταρτισμό του Προγράμματος Παραγωγής από τον ΔΣΜΚ, όπου καταβάλλεται κάθε προσπάθεια να μεγιστοποιηθεί η ένταξη ηλεκτροπαραγωγής μονάδων ΑΠΕ, στον βαθμό που δεν παραβιάζεται η εύρυθμη και ασφαλής λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος. Στις περιπτώσεις όπου, κατά τη φάση λειτουργίας, παρατηρείται ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ η οποία ξεπερνά την πρόβλεψη, αυτή η επιπρόσθετη ηλεκτροπαραγωγή ΑΠΕ επιτρέπεται μέχρι το σημείο που δεν παραβιάζεται η ασφάλεια και η αξιοπιστία του Ηλεκτρικού Συστήματος.
Λόγω της ραγδαίως αυξανόμενης εγκατεστημένης φωτοβολταϊκής ισχύος και μέχρι την εισαγωγή άλλων πόρων που θα παρέχουν ευελιξία στο Ηλεκτρικό Σύστημα, όπως Συστήματα Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο περιορισμός ηλεκτροπαραγωγής ΑΠΕ θα γίνεται όλο και πιο συχνός, και το επίπεδο περικοπών της ηλεκτροπαραγωγής των ΑΠΕ θα είναι εκ των πραγμάτων σταδιακά αυξανόμενο, καθότι το ηλεκτρικό Σύστημα της Κύπρου είναι μικρό και απομονωμένο.
Στα πλαίσια διαφάνειας, ο ΔΣΜΚ προβαίνει σε εκτίμηση των περικοπών για το επόμενο έτος, την οποία και δημοσιεύει προς ενημέρωση ενδιαφερομένων.
Περικοπές 2024
- Ο προγραμματισμός παραγωγής έγινε βάσει της υφιστάμενης λογικής, λαμβάνοντας υπόψη την Πολιτική Λειτουργικού Περιθωρίου και την Πολιτική Ελάχιστα Ενταγμένων Μονάδων του ΔΣΜΚ
- Χρονοσειρά Ζήτησης βασισμένη σε ιστορικά στοιχεία Ζήτησης
- Εγκατεστημένη ΦΒ Ισχύς βάσει ετήσιων προβλέψεων του ΔΣΔ
- Μηνιαία ομοιόμορφη αύξηση της εγκατεστημένης ΦΒ ισχύoς
- Περίοδος πρόβλεψης: Ιαν 2024 – Δεκ 2024
- Ιστορική χρονοσειρά: Δεκ 2022 – Νοέ 2023
- Το ποσοστό της περικοπτόμενης ενέργειας υπολογίζεται ως προς τη θεωρητική παραγωγή ΑΠΕ, δηλαδή την παραγόμενη ενέργεια αν δεν υφίστατο περικοπή.
- Το ποσοστό της διείσδυσης υπολογίζεται βάσει της εκτίμησης παραγωγής ΑΠΕ, δηλαδή την παραγόμενη ενέργεια μετά την περικοπή.
Οι περικοπές υπολογίζονται επί του συνόλου των ΑΠΕ, αλλά επί της ουσίας αφορούν μόνο τις μονάδες ΑΠΕ που ελέγχονται από τα Εποπτικά Συστήματα Διαχείρισης και Τηλελέγχου των Μεταφοράς (SCADA/EMS) και Διανομής (SCADA/DMS). Σήμερα, τα ελεγχόμενα ΦΒ συστήματα αφορούν περίπου το 47% της εγκατεστημένης ισχύος. Ως εκ τούτου, υπολογίζεται και η εκτίμηση της περικοπής μόνο στα ελεγχόμενα ΑΠΕ για σκοπούς πληρέστερης πληροφόρησης.
Σημειώνεται ότι η εκτίμηση της περικοπής έγινε βάσει των παραπάνω παραδοχών και των διαθέσιμων δεδομένων κατά την εκπόνηση της μελέτης. Η όποια αλλαγή κάποιας από τις παραμέτρους ενδεχομένως να οδηγήσει σε διαφοροποίηση των αποτελεσμάτων, ιδίως αν αφορά συστηματική αστοχία στην πρόβλεψη της διείσδυσης των ΑΠΕ ή/και της ζήτησης φορτίου, ή/και μειωμένη ευελιξία του συστήματος κυρίως λόγω μη/μερικής διαθεσιμότητας συμβατικών μονάδων παραγωγής. Παράλληλα, η μηνιαία περικοπή βασίζεται εν πολλοίς στην ιστορική χρονοσειρά Ζήτησης. Ως εκ τούτου, τυχόν διαφοροποίηση των εποχικών μετεωρολογικών συνθηκών θα διαφοροποιήσει σημαντικά τη μηνιαία και εποχική εκτίμηση των περικοπών.
Εκτίμηση Διείσδυσης και Περικοπής ΑΠΕ για το έτος 2024 | |||||||||||||
Ιαν | Φεβ | Μαρ | Απρ | Μαϊ | Ιουν | Ιουλ | Αυγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Σύνολο Έτους | |
Εκτίμηση Περικοπτόμενης Ενέργειας (GWh) | 6 | 11 | 34 | 50 | 35 | 16 | 1 | 0 | 3 | 10 | 10 | 15 | 191 |
Εκτίμηση Παραγωγής ΑΠΕ μετά την περικοπή (GWh) | 75 | 84 | 88 | 84 | 112 | 134 | 159 | 146 | 139 | 106 | 87 | 65 | 1280 |
Εκτίμηση Παραγωγής ΑΠΕ χωρίς περικοπή (GWh) | 81 | 95 | 122 | 134 | 147 | 150 | 160 | 146 | 142 | 116 | 97 | 80 | 1471 |
Συμβατική Παραγωγή (GWh) | 333 | 328 | 268 | 244 | 253 | 293 | 453 | 452 | 357 | 305 | 298 | 301 | 3885 |
Ακαθάριστη Τελική Κατανάλωση (GWh) | 408 | 412 | 356 | 329 | 364 | 427 | 612 | 598 | 496 | 411 | 386 | 367 | 5165 |
Εκτίμηση Περικοπτόμενης Παραγωγής ως προς Παραγωγή ΑΠΕ χωρίς περικοπή (Όλα τα Συστήματα ΑΠΕ)(%) | 8% | 12% | 28% | 37% | 24% | 11% | 1% | 0% | 2% | 9% | 10% | 18% | 13% |
Εκτίμηση Περικοπτόμενης Παραγωγής ως προς Παραγωγή ΑΠΕ χωρίς περικοπή (Ελεγχόμενα Συστήματα ΑΠΕ)(%) | 16% | 24% | 59% | 79% | 51% | 23% | 2% | 0% | 5% | 18% | 22% | 39% | 28% |
Εκτίμηση Διείσδυσης ΑΠΕ ως προς Ακαθάριστη Τελική Κατανάλωση(%) | 18% | 20% | 25% | 26% | 31% | 31% | 26% | 24% | 28% | 26% | 23% | 18% | 25% |
Περικοπές 2023
Εκτίμηση περικοπών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (*) | Έτος 2023 |
Εγκατεστημένη ΦΒ Ισχύς (MWp) | 400 -> 510 (**) |
Εγκατεστημένη Αιολική Ισχύς (MW) | 157,5 |
Εγκατεστημένη Ισχύς Βιομάζας (MW) | 12,1 |
Περικοπτώμενη Ενέργεια (MWh): | 36.700 |
Εκτίμηση Παραγωγής ΑΠΕ (GWh): | 1.136 |
Εκτίμηση Συμβατικής Παραγωγής (GWh): | 4.196 |
Ολική Παραγόμενη Ενέργεια (GWh): | 5.332 |
Διείσδυση ΑΠΕ επί της συνολικής παραγωγής (%): | 21,3% |
Περικοπτόμενη Ενέργεια επί της διείσδυσης ΑΠΕ (%): | 3,22% |
Περικοπτόμενη Ενέργεια επί της διείσδυσης ΑΠΕ χωρίς περικοπές (%): | 3,13% |
Περικοπτόμενη Ενέργεια επί εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ (%): | 0,67% |
(*) Οι περικοπές υπολογίζονται επί του συνόλου των ΑΠΕ, αλλά επί της ουσίας αφορούν μόνο τις μονάδες ΑΠΕ που ελέγχονται από τα ΣΤΗΔΕ Συστήματος Μεταφοράς και Συστήματος Διανομής. Σήμερα, τα ελεγχόμενα ΦΒ αφορούν περίπου το 50% της εγκατεστημένης ισχύος. Ως εκ τούτου, η πραγματική περικοπή στα ελεγχόμενα ΑΠΕ θα είναι σαφώς αυξημένη και ενδέχεται να ξεπεράσει το επίπεδο του 6%.
Ο προγραμματισμός παραγωγής έγινε βάσει της υφιστάμενης λογικής, λαμβάνοντας υπόψη την Πολιτική Λειτουργικού Περιθωρίου και την Πολιτική Ελάχιστα Ενταγμένων Μονάδων του ΔΣΜΚ.
Οι πραγματικές περικοπές αναμένεται να είναι μεγαλύτερες από την εκτίμηση, καθώς δεν έχει ληφθεί υπόψη αστοχία στην πρόβλεψη της διείσδυσης των ΑΠΕ ή/και της ζήτησης φορτίου, και η μειωμένη ευελιξία του συστήματος κυρίως λόγω μη/μερικής διαθεσιμότητας συμβατικών μονάδων παραγωγής.
(**) Μηνιαία βαθμιαία αύξηση της εγκατεστημένης ΦΒ ισχύος βάσει πρόβλεψης του ΔΣΔ. Τον Ιανουάριο 2023 λήφθηκε υπόψη εγκατεστημένη ισχύς 400 MWp και τον Δεκέμβριο του 2023 λήφθηκε υπόψη εγκατεστημένη ισχύς 510 MWp. Η εγκατεστημένη αιολική ισχύς θεωρήθηκε αμετάβλητη.