Γενικά
Η Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού Κύπρου έχει σχεδιαστεί βάσει του ευρωπαϊκού μοντέλου αγοράς Net Pool (κοινοπραξία ισχύος και διμερή συμβόλαια) και ρυθμίζει όλες τις συναλλαγές αγοράς και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο χονδρικής αγοράς. Περιλαμβάνει την Προθεσμιακή Αγορά, την Προημερήσια Αγορά και την Αγορά Εξισορρόπησης. Αργότερα, μετά την έναρξη λειτουργίας της ΑΑΗ, θα προστεθεί και η Ενδο-ημερήσια Αγορά. Ο Σχεδιασμός της αγοράς υλοποιεί τη Ρυθμιστική Απόφαση 01/2015 της ΡΑΕΚ στη βάση της οποίας ετοιμάστηκε η Έκδοση 2.0.0 των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΚΑΗ).
Στην ΑΑΗ, έχουν δικαίωμα συμμετοχής οι Παραγωγοί (συμβατικής ενέργειας), οι Παραγωγοί ΑΠΕ (είτε μεμονωμένα είτε αθροιστικά) και οι Προμηθευτές. Οι Κανόνες Αγοράς Ηλεκτρισμού, καθορίζουν τις ρυθμίσεις βάσει των οποίων, πραγματοποιούνται οι συναλλαγές ενέργειας στο πλαίσιο της ΑΑΗ. Η λειτουργία και διαχείριση της εμπορίας του ηλεκτρισμού αποτελεί, σύμφωνα με τους Περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμους, αρμοδιότητα του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να συμμορφώνεται με τους όρους των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού.
Πέραν των εμπορικών συναλλαγών ενέργειας των Συμμετεχόντων, διασφαλίζονται επιπλέον μέσω της ΑΑΗ, όλες οι υπηρεσίες οι οποίες είναι απαραίτητες για την ασφάλεια, αξιοπιστία και οικονομική βιωσιμότητα του Συστήματος Μεταφοράς, το οποίο πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει απρόσκοπτα, ποιοτική ηλεκτρική ενέργεια στον Καταναλωτή.
Προμήθεια Ηλεκτρισμού
Για την Προμήθεια ηλεκτρισμού σε Καταναλωτές, απαιτείται η έκδοση Άδειας Προμήθειας από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου, σύμφωνα με τα άρθρα 26 και 27 του Περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου Ν.130(Ι)/2021. Για τη συμμετοχή του Προμηθευτή στην Αγορά Ηλεκτρισμού απαιτείται η αίτηση ένταξης του ως Συμβαλλόμενο Μέρος, στο Συμβατικό Πλαίσιο των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού, η οποία υποβάλλεται στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου, δυνάμει του άρθρου 115 του Περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου Ν.130(Ι)/2021, καθορίζει τον Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου, ο οποίος έχει την ευθύνη να καλύπτει όλους τους Καταναλωτές οι οποίοι δεν μπορούν να εξεύρουν Προμηθευτή.
Παραγωγή Ηλεκτρισμού
Για την Παραγωγή ηλεκτρισμού, απαιτείται η έκδοση Άδειας Παραγωγής ή Εξαίρεσης Άδειας Παραγωγής από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου, σύμφωνα με τα άρθρα 26 και 27 του Περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου Ν.130(Ι)/2021. Για τη συμμετοχή του Παραγωγού στην Αγορά Ηλεκτρισμού απαιτείται η αίτηση ένταξης του ως Συμβαλλόμενο Μέρος στο Συμβατικό Πλαίσιο των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού, η οποία υποβάλλεται στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς.
Βασικές Πρόνοιες των Κανόνων Αγοράς
Στα πλαίσια της Προθεσμιακής Αγοράς, οι Συμμετέχοντες στην ΑΑΗ, μπορούν να συναλλάσσονται μεταξύ τους για αγοραπωλησία ηλεκτρικής ενέργειας μέσω Διμερών Συμβολαίων, τα οποία γνωστοποιούνται μετέπειτα στον Λειτουργό Αγοράς (ΔΣΜΚ), μέσω του Ηλεκτρονικού Συστήματος Γνωστοποιήσεων.
Επιπλέον στην Προημερήσια Αγορά, οι συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να πραγματοποιούνται από τους Συμμετέχοντες, μέσω του κεντρικού χρηματιστηρίου ενέργειας που θα λειτουργεί ο Λειτουργός Αγοράς (ΔΣΜΚ),
Θα λειτουργεί επίσης η Αγορά Εξισορρόπησης, η οποία περιλαμβάνει τη Διαδικασία Ολοκληρωμένου Προγραμματισμού και την Αγορά Εξισορρόπησης Πραγματικού Χρόνου, μέσω της οποίας οι Συμμετέχοντες (με την σχετική τεχνική ικανότητα) μπορούν συνάψουν συμβάσεις με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου για παροχή Υπηρεσιών Εξισορρόπησης (Επικουρικές Υπηρεσίες και Ενέργεια Εξισορρόπησης) του Συστήματος Μεταφοράς.
Περαιτέρω, ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, θα διεξάγει μηνιαίες και ετήσιες Δημοπρασίες για την διασφάλιση Εφεδρειών και Επικουρικών Υπηρεσιών που είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του ηλεκτρικού Συστήματος.
Οι Κανόνες Αγοράς Ηλεκτρισμού καθορίζουν επίσης διατάξεις, για τον υπολογισμό χρεώσεων προς τους Συμμετέχοντες, όπως είναι για παράδειγμα:
- Χρεώσεις Επικουρικών Υπηρεσιών
- Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος Μεταφοράς (ΧΧΣΜ)
- Χρεώσεις Χρήσης του Συστήματος Διανομής (ΧΧΣΔ)
- Χρεώσεις Μη Συμμόρφωσης
Για το σκοπό αυτό οι Συμμετέχοντες θα πρέπει να συμβουλεύονται επαρκώς τους Κανόνες Αγοράς Ηλεκτρισμού.
Σύστημα Διαχείρισης Αγοράς Ηλεκτρισμού
Προς διεκπεραίωση όλων των διεργασιών της ΑΑΗ αλλά και για τη διευκόλυνση ανοίγματος της ΑΑΗ, ο ΔΣΜΚ θα χρησιμοποιεί ειδικά σχεδιασμένο λογισμικό πληροφοριακό σύστημα, το Σύστημα Διαχείρισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού «Market Management System for the Cyprus Electricity Market (Software and Hardware)» (MMS).
Με το εν λόγω λογισμικό, ο ΔΣΜΚ ως ο Λειτουργός της Αγοράς αλλά και ο Λειτουργός του Συστήματος, θα μπορεί να λειτουργεί την Αγορά Ηλεκτρισμού σύμφωνα με τους ισχύοντες Κανονισμούς αλλά και να λειτουργεί αποδοτικά, οικονομικά και με ασφάλεια το Ηλεκτρικό Σύστημα.
Το λογισμικό αποτελείται από ειδικού σκοπού επιμέρους πληροφοριακές πλατφόρμες. Σε αυτές περιλαμβάνονται η πλατφόρμα υποβολής της προθεσμιακής δραστηριότητας, η πλατφόρμα διεκπεραίωσης της Προ-ημερήσιας αγοράς καθώς και ο επιλυτής εκκαθάρισης της εν λόγω αγοράς, το εργαλείο εκτέλεσης της Διαδικασίας του Ολοκληρωμένου Προγραμματισμού, η πλατφόρμα συμμετοχής και λειτουργίας της Αγοράς Εξισορρόπησης Πραγματικού Χρόνου, η πλατφόρμα διεξαγωγής Δημοπρασιών για την εξασφάλιση των Επικουρικών Υπηρεσιών, το εργαλείο Εκκαθάρισης των επιμέρους αγορών για τους υπολογισμούς όλων των σχετικών χρεοπιστώσεων, το εργαλείο των προβλέψεων παραγωγής και ζήτησης, καθώς και η εφαρμογή ετοιμασίας Αναφορών και δημοσιεύσεων.
Παράλληλα, η διεκπεραίωση της συμμετοχής των Συμμετεχόντων Παραγωγών, Προμηθευτών, κ.ο.κ., στην ΑΑΗ, θα γίνεται αποκλειστικά μέσω του MMS. Συγκεκριμένα, οι Συμμετέχοντες θα υποβάλλουν τα Διμερή Συμβόλαιά τους, τις Τεχνοοικονομικές Δηλώσεις τους, θα ενημερώνουν για τυχόν τεχνικές μη-διαθεσιμότητές τους και θα υποβάλλουν τις εκάστοτε Προσφορές τους στις ανάλογες επιμέρους αγορές, μέσω του MMS. Κατά αντιστοιχία, οι Συμμετέχοντες θα ενημερώνονται για τις επιτυχείς Προσφορές τους, τα Προγράμματα Αγοράς τους, τις τιμολογήσεις τους και άλλα σχετικά, μέσω του MMS.
Τέλος, σημειώνεται πως το όλο έργο για την προμήθεια και ανάπτυξη του MMS, έχει συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU. Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να ανακτηθούν από τη σχετική ανακοίνωση του ΔΜΣΚ.
Εγχειρίδια
-
Τέταρτη Έκδοση (Μάιος 2023)
-
Τρίτη Έκδοση (Ιούλιος 2022)
-
- Εγχειρίδιο Διεπαφών Συμμετεχόντων στην ΑΑΗ v1.2
- Εγχειρίδιο Διεπαφών Συμμετεχόντων στην ΑΑΗ v1.2 (Tracked Changes)
- Πίνακας αλλαγών από v1.1 σε v1.2
- Extension Types (xsd)
- Codelists (xsd)
- Components (xsd)
- Acknowledgement (xsd)
- Anomaly (xsd)
- Confirmation (xsd)
- Schedule (xsd)
- Auction Specification (xsd)
- Settlement (xsd)
- Reserve bid document (xsd)
- Techno-economic declaration (xsd)
- Tsoc Document Service (wsdl)
- Inbound Market Participant Service (wsdl)
-
Δεύτερη Έκδοση (Φεβρουάριος 2022)
-
Πρώτη Έκδοση (Μάρτιος 2021)
Ενημερωτικό Υλικό
- Ενημερ. παρουσίαση Αρ.1 – Βασικές Αρχές Κ Μοντέλο ΑΑΗ, 30/3/21
- Ενημερ. παρουσίαση Αρ.2 – Εκκαθαρίσεις και Τιμολογησεις ΑΑΗ, 11/5/21
- Ενημερ. παρουσίαση Αρ.3 – Προθεσμιακή και Προ-Ημερήσια Αγορά, 27/7/21
- Βοηθητικές Ερωτήσεις και Απαντήσεις για την ΑΑΗ
- Ενημερ. Παρουσίαση Αρ.4 – Συμμετοχή των ΑΠΕ στην ΑΑΗ, 1/11/21
- Ενημερ. Παρουσίαση Αρ.5 – Ρόλος και διαδικασίες Οίκου Εκκαθάρισης και Φορέα Κάλυψης στην ΑΑΗ, 12/4/22